Pomnik ofiarom faszyzmu 1939-1945

Lokalizacja: Ciężkowice, w okolicach szkoły

Pomnik upamiętnia wydarzenia, zapoczątkowane w nocy z 4 na 5 czerwca 1940 r.
W mieszkaniu sołtysa Reiholda Nowaka odbywała się uczta, której uczestnikiem był również Otto Kreulin, komendant niemieckiej policji w Sosnowcu. Gdy podchmielony Kreulin wracał, został zastrzelony obok domu Jana Głowacza, ciało zostało znalezione dopiero rano. Po zaalarmowaniu policji do wsi zjechała cała kolumna hitlerowców, którzy w odwecie zamierzali spalić całą wieś. W ostatniej chwili dowodzący zmienił plan. Z najbliżej położonych domów, gdzie dokonano zamachu zabrano 20 mężczyzn.

Na miejsce stracenia przywieziono 21 osób, w wyniku losowania zwolniono kupca Józefa Pyptiucha. Rozstrzeliwano po 10-ciu mężczyzn, których wcześniej maltretowano. Gdy
dr Klaczek ze Szczakowej stwierdzał zgon, jeden z postrzelonych 20-letni Roman Pierzchała poderwał się i wyskoczył przez otwór w murze. Mimo poszukiwań nie został odnaleziony przez Niemców. Po nastaniu nocy wyszedł z ukrycia i uszedł do lasu w Wilkoszynie. Mieszkańcy potajemnie wezwali lekarza Kazimierza Stawarskiego, który udzielił rannemu pierwszej pomocy. Pierzchała wrócił do zdrowia i wstąpił partyzanckiej grupy, w czasie walk w 1944 roku zginął. Hitlerowcy zemścili się na jego rodzinie, wywożąc do Oświęcimia jego matkę, siostrę
i szwagra, skąd już nie wrócili.

W masowej egzekucji w Ciężkowicach  w dniu 5 czerwca 1940 roku zginęli: Teofil Barański, Antoni Broda, Franciszek Bialik, Franciszek Chechelski, Fryderyk Cichy, Andrzej Ciołczyk, Mikołaj Ciołczyk, Herman Jakubowicz, Jan Kramarczyk, Bronisław Nowacki, Józef Pazdalski, Jakub Pierzchała ojciec Romana, Tadeusz Życiński, Jan Sołtysek, Piotr Noris i Stanisław Kucia.

Zaraz po wyzwoleniu mieszkańcy postawili w miejscu kaźni pomnik – “krzyż z cierniową koroną”. Obecnie koło szkoły postawiono murowany pomnik.