Pomnik Ofiar Strajku

Lokalizacja: skrzyżowanie ul. Sportowej i ul. Krakowskiej (na przeciwko Hotelu Pańska Góra)

Kamienny pomnik upamiętnia wydarzenia z roku 1931. Tablica wmurowana w podstawę głosi:

„CZEŚĆ BOHATEROM 
POLEGŁYM
W DNIU 19 V 1931 r.
W WALCE Z FASZYZMEM
POLSKIM
O POPRAWĘ BYTU 
KLASY ROBOTNICZEJ

JULIA GAŁDYN Lat 16
BOLESŁAW PRZEPOLSKI Lat 17
IGNACY KRUPA Lat 21
WŁADYSŁAW KULIGOWSKI Lat 21
FRANCISZEK WÓJCIK Lat 25
Z TRUDU WALKI
I KRWI PROLETARIATU 
POLSKIEGO
POWSTAŁA 
POLSKA LUDOWA”

W maju 1931 roku kilkudniowe przestoje w kopalni „Józef Piłsudski” spowodowane wielkim kryzysem gospodarczym, doprowadziły do obniżki wynagrodzeń, a ostatecznie redukcji etatów. Gdy 16 maja dyrekcja ogłosiła zawieszenie niektórych świadczeń, wielu górników wzniosło protest. Już następnego dnia ogłoszono strajk, a 19 maja wzburzeni brakiem porozumienia górnicy, postanowili wejść na teren kopalni. Niestety doszło wówczas do konfliktu z policją, która otworzyła do demonstrantów ogień. Doniesienia prasowe, m.in. w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” informują o 5 ofiarach śmiertelnych i 20 rannych. Ostatecznie, po uroczystościach pogrzebowych górników, w których wzięło udział około 10 tysięcy osób, cofnięto decyzję o obniżce płac. Dopiero po wyzwoleniu, pracownikom kopalni udało się doprowadzić do należytego upamiętnienia ofiar strajku. Pierwotnie pomnik ustawiono przy ulicy Sportowej w pobliżu szybu „J. Piłsudski”, ale w wyniku późniejszej zabudowy tych terenów został rozebrany. W 1963 roku wykonano nowy projekt pomnika i wybrano lokalizację przy ul. Krakowskiej.

Na cmentarzu pechnickim znajduje się zbiorowa mogiła ofiar strajku.