Cementownia

• lokalizacja: dzielnica Szczakowa, przy ul. Jana III Sobieskiego
• koordynaty: +50° 14′ 13″N +19° 18′ 23.30″E

Cementownię założyli w 1883 roku czterej przedsiębiorcy – Hecter, Josephy, Fritsche oraz Sixt. Firma przyjęła nazwę: „Przedsiębiorstwo Wapna i Cegieł Pierwszej Galicyjskiej Fabryki Portland Cementu w Szczakowej”. Równocześnie z budową cementowni, powstawało osiedle robotnicze i domy urzędnicze.

BUDYNKI PO KOLONII ROBOTNICZEJ I KOLONII URZĘDNICZEJ PRZY DAWNEJ CEMENTOWNI NA PIECZYSKACH – POZOSTAŁOŚCI CEMENTOWNI

W maju 1885 roku uruchomiono produkcję cementu, a w 1887 roku firma przekształciła się w „Austriackie Akcyjne Towarzystwo dla Fabryki Portland Cementu”
z siedzibą w Pieczyskach. W okresie międzywojennym zakład przeszedł na własność nowej spółki o nazwie „SA Fabryka Portland Cementu Szczakowa” z siedzibą w Bielsku.

W czasie drugiej wojny światowej, pod zarządem władz okupacyjnych zakład działał pod nazwą „Fels Portland – Zement Dolomitwerke Szczakowa”. Po wojnie fabryka powróciła do nazwy „Spółka Akcyjna Portland Cementu Szczakowa”.

Zakład został upaństwowiony w 1951 roku, a rok później przyjął nazwę „Cementownia Szczakowa”. W latach 70. zakupiono nowe środki transportu, powiększono kamieniołom „Sodowa Góra”, a także systematycznie przeprowadzano remonty kapitalne maszyn i urządzeń. W połowie lat 70. produkcja zaczęła spadać. W roku 1980 podjęto decyzję o zaprzestaniu produkcji cementu.

Jeszcze w roku 2000 po dawnej cementowni zachowała się hala młynów, w której znajdowały się maszyny do mielenia kamienia wapiennego i węgla. Hala została wybudowana przed 1890 r., miała trzy piętra i 110 metrów długości. Nieopodal hali młynów stały trzy wielkie, żelbetowe magazyny klinkieru cementowego, wybudowane na początku XX wieku. Zachowały się zbiorniki na szlam i gotowy cement. Niestety budynki niszczały i były dewastowane, a ostatecznie sukcesywnie rozbierane.

W 2008 roku krakowska firma Slag Recyclacja w drodze licytacji zakupiła tereny po byłej cementowni. Stare budynki, które tam stały, po inspekcji budowlanej przeznaczono do rozbiórki. Część obszaru zakupił również Urząd Miasta Jaworzno. Mają tam powstać nowe mieszkania chronione.

Obecnie na terenie byłej cementowni znajdują się głównie ruiny budynków i hałdy gruzu.

Źródło zdjęć: wikimapia.org