Austriacki przemysłowiec, inż. górnik, radca górniczy, członek Izby Panów wyższej izby parlamentu Austrii. Otrzymał liczne nagrody, dyplomy doktora honoris causa uniwersytetów w Akwizgranie i Leoben. Prezes Stowarzyszenia Przemysłowców Austrii, członek zarządu stowarzyszenia właścicieli kopalń oraz górniczych przedsiębiorców.
Urodził się 28 listopada 1857 r. w Wiedniu, był synem Wilhelma von Gutmanna i Eleonory Latzko. Studiował w Wyższej Szkole Technicznej w Wiedniu oraz Górniczej Akademii w Leoben. Był pierwszym w rodzinie, który uzyskał wykształcenie wyższe i został fachowcem górnikiem. W 1883 r. wstąpił do firmy ojca Wilhelma i stryja Dawida, w 1888 r. został jej akcjonariuszem. Po śmierci stryja Dawida w 1912 r. powierzono mu funkcję Szefa Seniora w konsorcjum Gutmannów. Położył wielkie zasługi w rozwoju kopalń węgla w rejonie Orłowa-Łazy w zagłębiu ostrawsko-karwińskim oraz hut żelaza i stali w Witkowicach. Zob. Gutmann Dawid von, Gutmann Wilhelm Wolf von.
Wiele lat był również członkiem rady nadzorczej Jaworznickiego Gwarectwa, gdzie odegrał ważną rolę w decyzjach na rzecz rozwoju i postępu technicznego jaworznickich kopalń. W zakresie jego działań były wszystkie sprawy techniczne i traktowano go jako najważniejszego decydenta. Modernizacja miejscowych kopalń, realizacja inwestycji mieszkaniowych i socjalnych w Jaworznie były w dużym stopniu jego osobistą zasługą. Osiągnął bardzo wysoką pozycję w austrowęgierskim przemyśle węglowym. Nie było wtedy żadnej ważnej sprawy w tej dziedzinie, aby nie brał w niej udziału; przede wszystkim ceniono jego niezwykle bogatą wiedzę fachową. Po rozpadzie Austro-Węgier odgrywał dużą rolę jako ekspert w zagłębiu morawsko-ostrawskim, spółka Gutmannów utrzymała tam swoją własność.
W 1922 r., po rozwiązaniu spółki Jaworznickie Gwarectwo Węgla Kamiennego, razem z przyrodnim bratem Rudolfem rodzinne aktywa finansowe zaangażował w utworzenie Banku Gutmann w Wiedniu. Bank istnieje do dzisiaj i zalicza się do czołówki prywatnych banków w Europie. Max był członkiem Izby Panów, wyższej izby parlamentu Cesarstwa Austrii. Otrzymał wiele nagród w tym doktoraty honoris causa uczelni technicznych: w Akwizgranie i Leoben. Był prezesem Stowarzyszenia Przemysłowców w Austrii. Wspierał hojnie inicjatywy pokojowe baronowej Berty Suttner1. Jeszcze przed I. wojną światową – łącznie – Gutmannowie posiadali 50 tys. ha dóbr ziemskich i przekształcili się w posiadaczy ziemskich. Zakupili między innymi średniowieczne zamki, które po odpowiednim remoncie i modernizacji służyły za rodzinne rezydencje. Max w ten sposób pędził życie „pana na zamku Dross i Jaidhof” koło Krems. Był znanym filantropem oraz sponsorem literatury, muzyki i sztuki. Przyczynił się do odkrycia wielu artystów, którzy po raz pierwszy publicznie wystąpili w jego domu. Osiem lat przed śmiercią przeszedł na katolicyzm, po śmierci swego syna Ernesta na białaczkę w 1925 r., wycofał się z aktywnego życia zawodowego. Zmarł 2 kwietnia 1930 r. w Wiedniu i został pochowany na cmentarzu w Döbling.
Rodzina – ze związku małżeńskiego z Emilie Hartmann (1877-1953), urodziło mu się dwóch synów i trzy córki,: Leonore (1897-1968), Elsa (1897-1964), syn Ernest ( 1898 -1925) Helene (1900-1988), Wolfgang (1906-1964). Wszyscy należeli do najwyższej elity społecznej i kulturalnej Austrii.
- Berta Suttner baronowa (1843-1914) z domu hrabianka Kinsky, austriacka pisarka i dziennikarka, Działaczka międzynarodowego ruchu pacyfistycznego, pierwsza kobieta, która otrzymała w 1905 r. Pokojową Nagrodę Nobla.
Bibliografia:
Dr Max Gutmann gestorben, nekrolog, [w:] „Prager Tagblatt“ 1930, 3 April, s. 3; Bergrat Dr. h. c. Max Gutmann gestorben, nekrolog, „Neue Freue Presse“ 1930, 3 April, s. 7; Das Leichenbegängnis Max Ritter v. Gutmanns, nekrolog, [w:] „Neue Freue Presse“ 1930, 5 April, s. 8; Österreichisches Biographisches Lexikon1815-1950, t. 2, Wien 1959, s. 111; Neue Deutsche Biographie, t. 7, Berlin 1966, s. 347-348; A. Kohut, Berühmte israelitische Männer und Frauen : in der Kulturgeschichte der Menschheit. Lebens- und Charakterbilder aus Vergangenheit und Gegenwart. Ein Handbuch für Haus und Familie. Mit zahlreichen Porträts und sonstigen Illustrationen, t. 2, Leipzig 1901, s. 386, archive.org/details/berhmteisrael02kohu/page/n427/mode/2up?view=theater (dostęp: 31.05.2021); W O MacCagg, Dzieje Żydów w monarchii habsburskiej w latach 1670-1918, Warszawa 2010; M. Leś-Runicka, Historia Jaworzna w XIX wieku, Jaworzno 2017, s. 232; eadem, Działalność Jaworznickiego Gwarectwa Węglowego, [w:] Jaworzno interdyscyplinarnie. Przemysł pogranicza śląsko-małopolskiego na przestrzeni wieków, Jaworzno 2016, s. 61-81; eadem, Rodzina Gutmannów, [ w:] „Co tydzień” 2013, nr 1, s. 22; nr 2, s. 22; nr 3, s. 24; eadem, Księżna Liechtenstein oraz inni, [w:] „Nasze Forum” 2015, nr 12, s. 13; eadem, Maksymilian Gutmann, [w:] „Nasze Forum” 2014, nr 10, s. 16; T. E. Schärf, Familie Ritter von Gutmann und Freiherr Meyer von Ketschendorf,web.archive.org/web/20160304083015/http://www.juedischegemeinde.at/Familien/gutmann_Ketshendrf.html (dostęp:01.07.2010); Gutmann Family Genealogy, freepages.rootsweb.com/~prohel/genealogy/names/misc/gutmann.html (dostęp: 11.12.2012, 24.04.2010); Familie Gutmann, altes-eishaus.at/familie%20gutmann.htm (dostęp: 31.05.2021).
Maria Leś-Runicka
