Architekt, malarz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Technicznego w Krakowie. Twórca planu nowego budynku kościoła parafialnego w Jaworznie, zbudowanego w latach 1826-1833.
Urodzony 5 stycznia 1789 r. w Krakowie, syn Feliksa i Elżbiety z Poszmanów. Studiował na krakowskiej uczelni, gdzie skończył Wydział Filozoficzny. W 1809 r. rozpoczął służbę wojskową w korpusie artylerii Księstwa Warszawskiego. Odbył kampanię wojenną, przeżył oblężenie Drezna, do Krakowa powrócił w 1814 r. Najpierw pracował jako geometra przy pracach wyznaczających granice Wolnego Miasta Krakowa oraz wykonywał pomiary dla Komisji Włościańskiej. Współpracował z ojcem Feliksem przy tworzeniu Plantów krakowskich oraz projektu Kopca Kościuszki. W latach 1817-1826 był budowniczym okręgowym, czyli pełnił funkcję naczelnego architekta Rzeczypospolitej Krakowskiej. Później podjął pracę dydaktyczną – od 1826 od 1833 roku prowadził katedrę architektury i hydrauliki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie 1835-1857 był wykładowcą budownictwa lądowego i wodnego w Instytucie Technicznym; łącznie przepracował 28 lat jako nauczyciel akademicki.
W czasie gdy był budowniczym okręgowym, projektował różne budynki w dawnym powiecie chrzanowskim, np. szkółkę w Czernichowie, plebanię w Rybnej i Czulicach, przebudowę bożnicy w Chrzanowie. Natomiast w Jaworznie zaplanował rozbudowę kościoła parafialnego, co było związane z przebudową tzw. nawsia na centralny plac, czyli rynek – zgodnie z raportem senatora Radwańskiego, jego ojca.
W pierwszym roku zebrano potrzebne materiały budowlane, w drugim roku wzniesiono zewnętrzne mury i pokryto dach, a w trzecim wyburzono stary kościół i ukończono wnętrze gmachu nowego kościoła. Następnie zburzono wieżę starego kościoła, a na jej miejscu postawiono kaplicę znajdującą się naprzeciw prezbiterium, z kolei w środkowej części gmachu, idąc w kierunku południa – 51-metrową nawę główną. Na końcu nawy znajdowała się murowana dzwonnica o wysokości 35 metrów. W ten oto sposób kościół uzyskał, z perspektywy poziomej, kształt krzyża. W dawnej kaplicy Matki Boskiej Szkaplerznej umieszczono prezbiterium, a na jego miejscu usytuowano kaplicę św. Barbary. Natomiast dobudowaną część naprzeciw przeznaczono właśnie na kaplicę Matki Boskiej Szkaplerznej.
Kościół przebudowano w stylu późno klasycystycznym, z nawą trójprzęsłową prostokątną. Od strony zachodniej wybudowano nową zakrystię, a starą zakrystię nadbudowano i ulokowano tam tzw. skarbczyk. Frontowa elewacja wieży miała dwie kondygnacje, w dolnej znajdowała się ślepa arkada z krucyfiksem z datą budowy MDCCCXXXIII (1833). W górnej były dwie ślepe arkady, a pomiędzy nimi herb Wolnego Miasta Krakowa, powyżej zegar. Wykańczanie wnętrza i wyposażanie kościoła trwało jeszcze wiele lat, ale nowa budowla, już w tym stanie, spełniała ówczesne potrzeby jaworznickich parafian.
Radwański junior był również malarzem, ale pozostało niewiele jego prac, większość prawdopodobnie spłonęła w czasie pożaru Krakowa w 1850 r., kiedy spaliło się jego mieszkanie. Upamiętnił swoje nazwisko, działając w Komitecie Odbudowy Wawelu oraz Komisji Balneologicznej.
Ze związku małżeńskiego z Ludwiną z Bażanów miał siedmioro dzieci. Zmarł 15 października 1861 r. w Krakowie, został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Bibliografia:
A. Żeleńska-Chełkowska, Radwański Feliks junior /1789-1861, Polski Słownik Biograficzny,[bibliogr.] t. XXX s. 22-23; A. Żeleńska-Chełkowska., Feliks Radwański. Senator Rzeczpospolitej Krakowskiej (1756-1826), Kraków 1982; M. Borowiejska-Birkenmajerowa, Działalność urbanistyczna i architektoniczna Senatu Wolnego Miasta Krakowa w latach 1815-1846, „Studia i materiały do teorii i historii architektury i urbanistyki” t.4, 1963; S. Wachholz, Rzeczpospolita Krakowska, okres 1815-1830, Warszawa, 1957; B. Krasnowolski, Krakowskie Planty. Zarys dziejów, Kraków, 2018; M. Leś-Runicka, Twórcy jaworznickiego rynku, „Zeszyty Historyczne Miasta Jaworzna” grudzień 1999, nr 1/1 s.18-20; M. Leś-Runicka, Historia Jaworzna w XIX wieku, Jaworzno 2017, s. 198; M. Leś-Runicka, Sławni i zasłużeni. Ojciec i syn. “Tydzień w Jaworznie” 2002, nr 11 s. 17; M. Leś-Runicka, Jaworznicki Słownik Biograficzny, Feliks Radwański (1756-1826), “Co tydzień” 2012, nr 20, s. 11;
Maria Leś-Runicka
