Pedagog, wieloletni nauczyciel jaworznickich szkół górniczych, animator kultury, artysta malarz nieprofesjonalny.
Syn Franciszka Kempińskiego i Pelagii Tabaczyńskiej, urodził się we wsi Przybysław (powiat inowrocławski) 19 lipca 1913 r. Edukację rozpoczął w szkole ludowej w rodzinnej wsi, a następnie zdał maturę w Bydgoszczy. Służbę wojskowa odbył w 62 Pułku Piechoty w Bydgoszczy. Wyjechał do Wilna, gdzie rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Stefana Batorego. W czasie pobytu w Wilnie był związany z Instytutem „Marianum”, który zajmował się działalnością duszpasterską, wydawniczą i charytatywną. W czasie wojny został dwukrotnie aresztowany i osadzony w więzieniu na Łukiszkach. Po drugim pobycie w więzieniu został przeniesiony do obozu pracy przymusowej Jewe (Johvi) na terenie Estonii. Powrócił jako repatriant 15 stycznia 1945 r. Tego samego roku wyjechał do Torunia, gdzie rozpoczął studia polonistyczne, które musiał przerwać z powodu trudnej sytuacji materialnej. Rok później przeniósł się wraz z rodziną do Jaworzna, gdzie rozpoczął swoją długoletnią pracę jako nauczyciel w Zasadniczej Szkole Górniczej. Później był również pedagogiem w Technikum Górniczym w Katowicach-Brynowie. W 1961 r. ukończył zaocznie polonistykę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, uzyskując tytuł magistra na podstawie pracy Nazwy miejscowe Kujaw.
W 1963 r. z inicjatywy Czesława Kempińskiego działalność rozpoczęło koło plastyczne przy świetlicy Zasadniczej Szkoły Górniczej, które z czasem zyskało nazwę „Plastusie”. Grupa ta, na przestrzeni lat, rozszerzała zakres swojej działalności o nowe dziedziny twórczości artystycznej takie jak poezja czy ceramika, stając się lokalną instytucją kulturalną, która nie ograniczała się już tylko do rozwijania talentów dzieci i młodzieży, ale przyciągała do siebie również osoby dorosłe. Członkowie koła brali udział w licznych plenerach i byli zachęcani do zgłębiania historii swojego miasta. Aktywnie uczestniczyli również w życiu kulturalnym oraz mieli możliwość prezentowania swojej twórczości na wielu wystawach i konkursach. Dzięki zewnętrznemu wsparciu finansowemu możliwe były wyjazdy wypoczynkowe do nadmorskich miejscowości połączone z plenerami malarskimi. „Plastusie” działały niemal do końca życia swojego twórcy i opiekuna. Inną z inicjatyw o charakterze edukacyjnym było zorganizowanie w latach siedemdziesiątych XX wieku grupy nazywanej „Srebrnikami”, która zajmowała się poszukiwanie i dokumentowaniem pamiątek historycznych.
Kempiński łączył pedagogikę plastyczną z aktywną twórczością. Był autorem wielu obrazów, głównie akwarel. W trakcie swojej działalności twórczej brał udział w licznych amatorskich przeglądach i konkursach. Jego ulubionym tematem były krajobrazy, architektura wiejska, sakralna i przemysłowa. Z tego względu malarska spuścizna opiekuna „Plastusiów” ma obecnie dużą wartość dokumentacyjną. Większość jego obrazów znajduje się w zbiorach prywatnych i w Muzeum Miasta Jaworzna.
Począwszy od swojego przyjazdu do Jaworzna, Kempiński zbierał materiały dotyczące historii miasta, czego efektem cykl artykułów VIII wieków Jaworzna pisanych pod pseudonimem Gawędziarz i publikowanych w piśmie „Gwarek”. Wraz z innymi członkami Towarzystwa Przyjaciół Miasta Jaworzna wszedł w skład Społecznego Komitetu Organizacyjnego Muzeum Regionalnego. Rezultatem tej inicjatywy było otwarcie placówki muzealnej w roku 1972, która 26 lat później przekształciła się w Muzeum Miasta Jaworzna. Innym owocem historycznego zamiłowania Kempińskiego były cztery publikacje z cyklu Kartki z dziejów Jaworzna, wydawane przez Towarzystwo Przyjaciół Miasta Jaworzna. Jednym z głównych punktów jego zainteresowania była onomastyka, dziedzina językoznawstwa, która zajmuje się historycznym aspektem nazw własnych, a szczególnie toponimia, czyli badanie nazw miejscowych. Opracowywał również takie tematy związane z Jaworznem jak: zwyczaje, legendy, zabytki czy historia górnictwa. W latach dziewięćdziesiątych publikował też liczne artykuły w lokalnych tygodnikach: „Co tydzień” i „Tydzień w Jaworznie”.
Czesław Kempiński był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno- Krajoznawczego (PTTK). Współorganizował wiele rajdów i wycieczek krajoznawczych. Efektem kilkudziesięcioletniej działalności było mianowanie go przez PTTK Krajowym Instruktorem Krajoznawstwa. W roku 1976 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz został uhonorowany wpisem do Księgi ludzi zasłużonych dla Miasta Jaworzna. Władze województwa katowickiego w latach dziewięćdziesiątych przyznały mu nagrodę dla animatorów kultury w dziedzinie amatorskiego ruchu artystycznego, a władze Jaworzna wyróżniły dyplomem honorowym „Za zasługi dla miasta Jaworzna”.
Zmarł 26 września 2008 roku.
Rodzina: żona Zinaida Iwanowska, ślub 16 września 1941; córka Barbara (1942-2020), syn Wojciech (ur. 1948).
Uchwałą Rady Miejskiej w Jaworznie z 30 stycznia 2014 roku skwerowi pomiędzy Miejską Biblioteką Publiczną Jaworznie a Muzeum Miasta Jaworzna zostało nadane imię Czesława Kempińskiego.
Bibliografia:
Cz. Kempiński, Kartki z dziejów Jaworzna. Część I, Jaworzno 1985; idem, Kartki z dziejów Jaworzna. Część II. Nazwy miejscowe Jaworzna, Jaworzno 1985; idem, Kartki z dziejów Jaworzna. Część III. Pomniki kultury miasta Jaworzna, Jaworzno 1990; idem, Kartki z dziejów Jaworzna. Część IV. Obiekty kultury sakralnej, Jaworzno 1999; Cz. Kempiński, Plastusie, informator, Jaworzno 2002.; W. Andrusikiewicz, Czesław Kempiński – jaworznianin z wyboru…, [w:] „Co tydzień” 2008, nr 43, s. 21; A. Cekiera, Czesław Kempiński – odszedł, „Format” 2008, nr 9, s. 28-29; M. Chmielowska, A. Sobula, I Wróbel, Czesław Kempiński jaworznianinem z wyboru, „Jednodniowe bibliofakty” 2014, nr 3; Cz. Kempiński; B Cieszyński, Kujawy – Litwa – Jaworzno, [w:]„Jaworzno” 1991, nr 2, s. 107-111; B. Sikora, Człowiek, który podarował siebie Jaworznu, [w:] „Tydzień w Jaworznie” 2008, nr 40, s. 4; I. Brandys, Artyści z pogranicza, Jaworzno 2020, s. 40-49; Miejska Biblioteka Publiczna w Jaworznie (dalej: MBP), Czesław Kempiński – wspomnienie, prezentacja multimedialna, opr. W Kempiński, 2011; MBP, Personalia kandydatów na członków koła. Cz. A-P, oprac. S. Nowakowski, DŻS/ZS/2001/2017;Uchwała Nr XLIII/582/2014 Rady Miejskiej w Jaworznie z dnia 30 stycznia 2014 r. w sprawie nadania nazwy Czesława Kempińskiego skwerowi przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaworznie, [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego, Katowice 2014.
Maciej Banasik
