Doktor medycyny, uczestnik I wojny światowej, działacz samorządu lekarskiego, zakładowy lekarz spółki górniczej w Jaworznie.
Pochodził z miejscowości Wieprz pod Andrychowem, w której przyszedł na świat 24 października 1858 r. jako syn Franciszka i Anastazji Witkowskiej. Ludową Szkołę Powszechną ukończył w Andrychowie, a następnie rozpoczął naukę w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. W 1878 r. podjął studia medyczne w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Podczas studiów działał w samorządzie studenckim. W Towarzystwie Wzajemnej Pomocy Uczniów UJ pełnił w 1882 r. funkcję wydziałowego, a w 1883 r. został prezesem w uniwersyteckiej Bratniej Pomocy, Bratniak. W dniu 23 maja 1884 r. uzyskał dyplom doktora medycyny ogólnej i rozpoczął praktykę lekarską w Krakowie.
W 1887 r. został zatrudniony w Jaworznickim Gwarectwie Węgla Kamiennego na stanowisku lekarza kopalnianego. W Jaworznie aktywnie włączył się w życie społeczne miasta. Był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, które 8 marca 1896 r. wybrało go swoim prezesem. W tym charakterze brał udział jako przedstawiciel Jaworzna w Zlocie Sokolstwa Polskiego we Lwowie w dniach 27-28 czerwca 1903 r. W 1906 r. był asesorem przy burmistrzu miasta Jaworzna – Antonim Jeleniu. Zaangażowany był w działalność samorządu lekarskiego, aktywnie pracując w Zachodnio-Galicyjskiej Izbie Lekarskiej w Krakowie, w której od 1912 r. pełnił funkcję prezesa.
W 1906 r. przeniósł się z Jaworzna do Krakowa i powrócił do prywatnej praktyki lekarskiej. Nie zerwał jednak związków z jaworznickim górnictwem. W 1907 r. pojawił się jako kandydat do mandatu poselskiego Rady Państwa okręgu nr 35 (Jaworzno, Chrzanów, Krzeszowice, Liszki). Jako bezstronny, popierał działania mające na celu zabezpieczenie interesów rolnictwa, przemysłu oraz samych robotników. Członek komitetu II Zjazdu Polskich Górników i Hutników we Lwowie w 1910 r., gdzie zanotowany został jeszcze jako lekarz górniczy, a zarazem prezes Stowarzyszenia Górniczego Okręgu Krakowskiego w Jaworznie. W 1911 r. podjął pracę dyrektora w znanej krakowskiej Szkole Zawodowej Pielęgniarek Towarzystwa SS. Ekonomek Św. Wincentego a Paolo. W 1914 r. został wybrany prezesem Krajowego Związku Lekarzy, a także powierzono mu funkcje radcy przy Radzie Miasta Krakowa. Po wybuchu I wojny światowej zaangażował się w działalność Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN). Odpowiedzialny za zorganizowanie 22 sierpnia 1914 r. Referatu Szpitalnictwa w ramach Oddziału Sanitarnego NKN utworzonego przy Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego. Zajmował się organizacją szpitalnictwa na terenie Krakowa i innych miast galicyjskich. Jesienią 1914 r., z obawy przed zbliżającymi się siłami rosyjskimi, ewakuowany wraz z Oddziałem Sanitarnym do Wiednia. W 1916 r. otrzymał Odznakę Honorową Czerwonego Krzyża II klasy. Za działalność w czasie I wojny światowej i służbę legionową odznaczono go Krzyżem Walecznych.
Po zakończeniu wojny został w 1919 r. zweryfikowany w Wojsku Polskim w stopniu podpułkownika i mianowany dyrektorem Szpitala Wojskowego nr 6 w Krakowie. W dniu 10 lipca 1920 r. zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. Służył w korpusie sanitarnym podczas wojny polsko-bolszewickiej. W maju 1922 r. został przeniesiony w stan spoczynku.
Aktywnie włączył się do życia społeczno-politycznego i w 1918 r. został powołany do Rady Miasta Krakowa z ramienia partii konserwatywnej. W 1919 r. przyjął nominację na prezesa Krakowskiego Towarzystwa Lekarskiego. Działał w Komitecie Propagandy Pożyczki Państwowej, a także był członkiem Zarządu Krajowego Towarzystwa Rybackiego z siedzibą w Krakowie. Prywatnie miłośnik gór i turystyki górskiej. Pozostawał w przyjaźni z Janem Gwalbertem Pawlikowskim (1860-1939), wybitnym działaczem ochrony przyrody, z którym uczestniczył w licznych wyprawach tatrzańskich.
Wacław Damski zmarł w Krakowie 3 lipca 1923 r. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim.
Rodzina: żona Olga Czerny oraz dwaj synowie. Starszy Władysław, ur. 24 kwietnia 1890 r w Jaworznie, był absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zmobilizowany do armii austriackiej, służył jako dowódca wojsk samochodowych. Walczył na froncie w Galicji, Austrii Dolnej, Tyrolu, Serbii i Albanii. W dniu 1 listopada 1918 r. wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego, w szeregach którego brał udział w walkach o suwerenność państwa polskiego. W 1919 r. został zweryfikowany jako zawodowy oficer w korpusie wojsk samochodowych, a w 1934 r. jako komendant Powiatowej Komisji Uzupełnienia w Miechowie w stopniu podpułkownika.
Młodszy syn Tadeusz również urodził się w Jaworznie, w 1894 r. W momencie wybuchu I wojny światowej zdołał wstąpić do Legionów Piłsudskiego, unikając poboru do armii austriackiej. Służył w legionowej kawalerii, gdzie w 1916 r. został odnotowany jako wachmistrz 5 szwadronu 2 Pułku Ułanów. Jego dalsze losy, po wojnie, nie są znane.
Bibliografia:
„Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskiem”, 1887-1906, s. 175, 273; Oddział Sanitarny N.K.N., [w:] Legionista Polski. Kalendarz Naczelnego Komitetu Narodowego na rok 1916, Kraków 1916, s. 121–126; Naczelny Komitet Narodowy i jego współpracownicy, [w:] Legionista Polski. Kalendarz Naczelnego Komitetu Narodowego na rok 1916, Kraków 1916; T. Szkudaj, Izba Lekarska Krakowska na podstawie zbiorów specjalnych Głównej Biblioteki Lekarskiej, „Medycyna Nowożytna. Studia nad Kulturą Medyczną” 2000, t. 7, z. 2, s. 149; M. Leś-Runicka, Historia Jaworzna w XIX wieku, Jaworzno 2017, s. 34, 37, 151, 156-157; Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.481.D.226; I.481.D.227; I.120.1.102; I.120.1.196; I.120.34; zolnierzeniepodleglosci.pl (dostęp:05.11.2020); gistoria.pl/biografie/waclaw-damski-1858-1923/ (dostęp: 05.11.2020).
Piotr Burczy
